Bir çoğunuzun bildiği gibi bu yaz NBA’den Avrupa’ya ufak çaplı bir göç yaşandı. Ancak ben bunun biraz da medyanın abartısı olduğuna inanıyorum. Bunu görmek için öncelikle Avrupa’ya dönen oyuncuların listesine bir göz atalım:
Josh Childress, Nenad Krstic, Carlos Arroyo, Jannero Pargo, Bostjan Nachbar, Carlos Delfino, Gordan Giricek, Jorge Garbajosa, Primoz Brezec, Carlos Navarro, Earl Boykins.
Hemen şu notu da ileteyim: Childres, Arroyo, Pargo ve Boykins hariç bu isimlerin hepsi NBA’e gelmeden önce Avrupa’da önemli takımlarda forma giydiler. Yani aslına bakarsanız Avrupa'nın bu oyuncuları çalmasından çok, oyuncuların başladıkları yere dönmeleri söz konusu.
Bunların içinden NBA’e henüz yeni gelen Garbajosa ve Navarro’ya değinelim. En başta Navarro Memphis’e İspanyol arkadaşı Pau Gasol ile oynamaya gelmişti. Gasol Lakers’a adeta bir “hiç” karşılığı takas olunca Navarro’nun morali zaten bozuldu. Ayrıca bu takasla, Memphis Grizzlies takımı playofflar için savaşacak bir takım olma yolundan 5 sene uzaklaştı. Ek bir bilgi de verelim: Kendisinin Barcelona’daki bonservisi 3 milyon dolardı, Memphis bunun sadece 500 bin dolarını ödedi. Geri kalan parayı Navarro NBA’den kapacağı bir kontrat sayesinde kendi cebinden vermeyi planlıyordu. Fakat hiç bir şutör guardı savunamayacak kadar ufak bir kalıba sahip olan Navarro’ya, NBA’deki takımların iyi bir kontrat vermeyeceği aşikardı. Böylece Navarro eski takımına döndü. Garbajosa’da ise durum farklı. Kurt oyuncu Toronto taraftarı için tatlı bir sürpriz niteliğindeydi adeta. Kimse onun bu kadar başarılı olmasını beklemiyordu. İlk sezonunda yeteneğini ve oyun bilgisini kanıtlarcasına 30 civarı dakika aldı. Fakat sezonun sonuna doğru bileğinden ve dizinden talihsiz bir sakatlık geçirdi. Öyle bir sakatlıktı ki, ciddiyetini anlamak için pozisyondan sonra dönüp o yöne doğru bakan Al Jefferson’ın yüzünü görmeniz bile yeterliydi. Hemen ameliyat olan Garbajosa’nın iyileşme süreci doktorlar tarafından 6 ay olarak belirlenmişti. Buna rağmen Garbajosa 4 ay sonunda, bileği hala şiş durumdayken ve üstüne üstlük Raptors takımı şiddetle karşı çıkarken, 2007 Avrupa Basketbol Şampiyonası’nda İspanya Milli Takımı'nın formasını giydi. Raptors belki onu affedebilirdi ama 2007-2008 sezonu başında bileğindeki sorunlar nedeniyle rahat hareket edemeyen Garbajosa’nın kontrollerinde bileğinin ve bacağının doğru şekilde iyileşmediği tespit edildi. Yeniden ameliyat edilen Garbajosa sezonu kapadı. Raptors da anlaşmasını satın alarak kendisini serbest bıraktı. Şimdi, böyle takımın tavsiyelerine isteklerine uymayan, geçtiğimiz sezonun tamamında maç yapmamış bir adamı hangi NBA takımı alacak? Tabii ki hiç biri. O da doğal olarak Avrupa’ya dönüş yaptı.
Gelelim beklentileri karşılayamayan, NBA’de istedikleri kontratı alamayacak oyuncular bölümümüze. Sıra Primoz Brezec’te. Indiana tarafından draft edildi ve 3 yıl boyunca bu takımda hiç şans bulamadı. Ardından NBA’e yeni katılan Charlotte Bobcats adeta onun kurtarıcısı oldu ve expansion draftında Brezec’i seçti. Bilmeyenler için expansion draftını kısaca anlatayım. Bu draft lige yeni bir takım katılırken kadro kurabilsin diye yapılır. Geri kalan her takım 8 oyuncusunu korur ve yeni takım bu oyuncuları seçemez. Tabii ki çok daha detaylı kuralları var ama konumuz bu değil. Kısacası Pacers Brezec’ten umutlu olmadığı için, onu korumamıştı. Kendisinin Bobcats takımında ilk 2 yılında Okafor ile birlikte iyi bir ikili oluşturduğu söylenebilir. Fakat bir sonraki sezonun başında Brezec aşırı kilo kaybı ve halsizlik ile boğuştu. Okafor’un pivota kayması ve 4 numaralı pozisyonun çok kalabalık olması (Herrmann, G. Wallace, Sean May) nedeniyle Brezec kendisini bir anda benchin derinliklerinde buldu. Geçtiğimiz sezon ise small ball (Kısa oyuncularla fast-break'e dayalı strateji) oynama isteğiyle yanıp tutuşan Sam Vincent’ın gazabına uğrayan Brezec, ardından Detroit’e takas oldu. 15 maç kadar bu şehirde kalan Brezec’in Amerika turu Toronto’da sonlandı. İşin ilginç tarafı Brezec’ten inatla yararlanmayan Sam Vincent’ın, Detroit’ten aldığı Nazr Mohammed’e maç başına 30 civarı dakika vermesiydi. Kısacası Brezec 7 senelik başarısız bir NBA kariyerinin ardından Avrupa’ya kaçtı diyebiliriz.
Nachbar’ın hikayesi ise biraz daha değişik. Draft edildiği Houston’da üç sene boyunca yeterli şansı bulamayan Nachbar, New Orleans Hornets’da kenardan gelerek skor katkısı yapmaya başladı. Bu takımdaki ikinci sezonunda ilk 5’e yerleşmişken ve hatırı sayılacak dakikalar alırken bir diz sakatlığı nedeniyle yerini Desmond Mason’a kaptırdı. Daha sonra da Nets’e trade oldu. Burada Carter ve Jefferson’ın ardından altıncı adamlığa soyunan Nachbar 2 senedir kenardan gelerek bulduğu 10 sayı ile takıma katkı yapıyordu. Taa ki Nets bu yaz Jefferson’a karşılık forvet pozisyonuna Yi ile Bobby Simmons’ı alıp, bununla da yetinmeyerek serbest forvetlerden Najera ve Jarvis Hayes ile sözleşme imzalayana kadar. Nets’in geleceğinde yeri olmadığını gören Nachbar da, Amerika’da hayal edemeyeceği bir paraya Avrupa’ya gitti. Zaten kendisine Amerika’dan da herhangi bir takım teklif yapmamıştı.
Carlos Arroyo’dan bahsedecek olursak; ilk iki sezonunda hiç şans bulamadığı Toronto’dan ayrıldı, Denver onu kadrosuna dahil etti. Burada da arka planda kalan oyun kurucu, bu sefer Utah’ın yolunu tuttu ve aradığı ortamı buldu diyebiliriz. Sezon boyu 30 dakikalara kadar çıkan süreler alması ona güvenildiğini gösteriyodu fakat sonraki sezon koç Sloan ile yaşadığı tartışma onun Utah macerasını sonlandırdı: Pistons’a takas oldu. İki sene boyunca Billups ve Hamilton’ın arkasında dakika bulmakta zorlanan oyuncu son olarak Orlando Magic’e takas edildi. Bu takımda 3 senedir Nelson’ın arkasında yedeklik görevini üstlenen oyuncu, geçtiğimiz sezon playofflardaki 10 maçta ortalama 5 dakikayı zor gördü. Ayrıca yazın Anthony Johnson ile kontrat imzalayan Magic bir anlamda Arroyo’ya güvenmediğini gösteriyordu. O da bu takımda daha fazla durmadı ve İsrail’e gitti.
1998’de New Jersey’e imza attığından beri ligde olan Boykins ise 2002 yılında 68 maça birden çıkarak ligde kalıcı olabileceğini göstermişti fakat dakikaları çok kısıtlıydı. 2003 yılında Warriors’da sürelerini 20 dakika civarına çekebildi. Bu onun kariyerinin dönüm noktasıydı, çünkü Denver Nuggets onu beğenip 4 sene boyunca altıncı adamı yaptı. Dakikaları hep 25 civarlarındaydı. 2006-2007 sezonunun sonuna doğru sakatlıklarla boğuşan Bucks, Boykins’i takas yoluyla aldı. Kısa boylu oyuncu burada 33 dakika ortalama tutturdu. Geçtiğimiz sezonun başında daha çok para kazanabilmek için takımları parmağında oynatma girişiminde bulunan Boykins, kendi bindiği dalı kesti ve sezonun ikinci yarısına kadar oynayacak takım bulamadı. Daha sonra sakatlıklarla boğuşan Bobcats takımıyla anlaştı fakat orada da sadece ortalama 15 dakika alabildi. Boyu ve ufak kalıbı yüzünden savunmada çok yetersiz kalan ve 32 yaşına gelen Boykins de NBA’de şişkin bir kontrat bulması zor iken, 3.5 milyon dolara İtalya’yı tercih etti.
Aslında Gordan Giricek’e direk olarak başarısız damgası vurmak istemiyorum ama onu da bu kategoriye sokmak durumundayım. Kendisi Avrupa’dan büyük bir skorer olarak gelmişti ve bunu da NBA’deki ilk iki sezonunda çok iyi yansıtmıştı. Sonraki yıl halen dakikalar alıyor olsa da, takımdaki rolü biraz geri plana atılmıştı. 2005-2006 sezonuna ise Raja Bell’in ayrılmasını fırsat bilen Giricek sezona çok iyi başlamıştı ve Sloan da ona bol bol oynama fırsatı sunuyordu. Ancak aşil tendonundan geçirdiği sakatlık sebebiyle sezonun yaklaşık olarak kalan 40 maçını kaçırdı. Ertesi yıl, takıma katılan Derek Fisher ve gelişimini hızla sürdüren Deron Williams’ın dakikalarını çalması onu kötü etkiledi ve 19 dakika-8 sayı ortalamaları ile en kötü sezonunu geçirdi. Geçtiğimiz yıl ise Kyle Korver karşılığında 76’ers takımına takas oldu, yeniden yapılanma yolunda olan ve gençlere önem veren 76’ers çok geçmeden onu Phoenix’e yolladı. Phoenix’in dar kadrosunda, kenardan gelen bir skorer olarak iş yaptı. Temmuz ayında serbest kalan şutör guard, Fenerbahçe ile 2 yıllığına 5 milyon euro karşılığında anlaştı. Kendisine San Antonio Spurs de talip olmuştu ama yine yedek olup maç başına 15 civarı dakikalar almak yerine parayı ve bir takımın lideri olmayı tercih etti Giricek.
Şimdi de sıra geldi NBA’de bir nebze başarılı olsalar ve NBA takımlarından teklif alsalar da bununla yetinmeyenlere: Pargo ve Delfino. Önce Delfino’dan başlayalım. İlk 3 sezon boyunca, Pistons takımında Prince ve Hamilton’ın arkasında dakika bulmasını açıkçası zaten pek kimse beklemiyordu. Geçtiğimiz sezon Toronto Raptors’a takas olduğunda kalabalık kadroya rağmen onun iyi işler yapacağını düşünüyordum. Öyle de oldu: Dakika almak için Bargnani, Moon ve Kapono ile mücadele eden Delfino, Sam Mitchell’dan 25 civarı dakikayı kaptı ve 9 sayı 4.5 ribaund ortalamaları tutturdu. Bu yaz serbest kalan Delfino, Spurs ve başka NBA takımlarının onunla ilgilenmesine rağmen 3 yıllığına 30 milyon dolara Khimki takımına gitti. Pargo’ya gelecek olursak. İlk iki yılının büyük çoğunluğunda Lakers ve Raptors’da hemen hemen hiç oynama fırsatı bulamadı. İkinci sezonun sonlarına doğru Bulls’dan 10 günlük bir kontrat kapan Pargo, çıktığı maçlarda iyi bir performans sergileyince sezon sonuna kadar takımda kaldı ve 13.5 sayı ortalaması tutturdu. Gordon ve zaman zaman şutör guard oynayan Deng’in takıma o yaz dahil olması belki de onun talihsizliğiydi. Kenardan gelip kısıtlı dakikalarla takıma enerji veren adam rolünü 2 sene boyunca oynadı Pargo. Hornets, 2005 sezonu sonunda serbest kalan oyuncuyu, kadrosuna dahil etti. İki sezondur yaklaşık 20 dakika ve 8.5 sayılık ortalama tutturdu. Yeniden serbest kalan Pargo, Dynamo Moskova ile vergilerden arındırılmış şekilde 3.5 milyon dolarlık bir sözleşme imzaladı. Amerika’daki vergiler düşünüldüğünde, NBA’de alabileceğinin en az 2 katı diyebiliriz.
Diğerlerinden ayırdığım 2 oyuncu kaldı geriye: Childress ve Krstic. İkisi de NBA’deki dördüncü sezonlarını tamamladılar ve Avrupa’nın yolunu tuttular. Onları neden ayrı tuttuğum zannedersem açık, ikisi de takımlarında son derece başarılı oyunculardı. Takımlarında 30 dakika civarı görev yapıyolardı. Ayrıca Nets’de Krstic ilk 5’in değişmez oyuncusuydu. Kidd ile beraber oynadığında, orta mesafe şutu sayesinde çok başarılı olan Krstic, iki sene önce NBA’in kayda değer uzunlarından biri olmak için çok önemli adımlar atmıştı. Sezonun ilk 25 maçında 17 sayı 7 ribaund ortalamalarını tutturmuştu ve çok formaydı. Ancak 26. maçın ortalarında, dizindeki ön çapraz bağlar kopan Krstic, şanssız bir şekilde sezonu kapadı. Bu belki de Nets takımının şu andaki halinin başlangıcı oldu diyebiliriz. Ameliyattan sonra sahalara dönme gününü 12 ay sonraya veren doktorlara rağmen, Krstic sonraki sezonun başında yani verilen günden 2 ay önce sahadaydı. Bir türlü beklenen performansı gösteremeyen Krstic’in dizinin yeteri kadar iyileşmediği ortaya çıktı, ayrıca kendisi mental olarak da hazır değildi. Dizine yüklenmekten korkuyordu. Bunun üzerine sezon ortasında 2.5 ay dinlendirilen Krstic, son iki ayda yavaş yavaş rotasyonda önemli dakikalar almaya başladı. Ancak tabii ki bu performans ve Krstic’in dizi hakkında NBA GM’lerinin kafalarındaki soru işaretleri, onun bu sene iyi bir kontrat almasını imkansız hale getirdi. O da haftada maximum 2 maç yaparak dizini güçlendirmek için ve 2 yıllığına 9 milyon doları reddedemediği için Triumph Moskova’ya imza attı. Geldik büyük sükse yaratarak ayrılan Childress’a. Hawks’un önemli oyuncularından biriydi, hatta jokeriydi diyebiliriz kendisi için. Şutör guard ve kısa forvet pozisyonlarında toplam 30 dakikanın üzerinde süre alıyordu. Atletik yetenekleriyle hem hücumda hem savunmada rakiplerine üstünlük kurabilen Childress, oyunun her yönünde takıma katkı yapmasıyla tanınır. Hawks takımı da böyle bir oyuncuyu elinden kaçırmamak için çok güzel bir teklif yaptı: 5 yıllığına 34 milyon dolar. Ama o, bu kontratı kabul etmeyip, 3 yıllığına 20 milyon dolar karşılığında Olympiakos’a gitti. İlk bakışta aynı paraya gitmiş gibi gözükse de, vergi farkları nedeniyle aslında kontratlar arasındaki oranı yarı yarıya olarak görmemiz lazım. Ayrıca Childress'ın her sene sonunda konratrını tek taraflı feshetme hakkı var. Bu da aslında NBA platformunun gücünü gösteriyor. Pişman olması durumunda Childress'ı gelecek sene bile NBA'de görebiliriz.
Bu transferlerin detaylarına indikten sonra, Avrupa’nın NBA’e gerçekten büyük bir tehdit oluşturup oluşturmadığını sorgulayalım. Şu anda giden oyunculara bakacak olursak, ortada bir tehdit görünmüyor. Açıkçası ben Childress, Krstic ve belki Delfino'yu saymazsak, geri kalan oyuncuları NBA’de izlemeyeceğim için bir eksiklik hissetmiyorum. Ancak Avrupa takımlarının Kobe ve Lebron gibi isimlere kontratları bitiminde 50 milyon dolar teklifler sunacağı konuşuluyor. Bu iki oyuncuya, "Bu tarz bir teklifler karşısında kararınız ne olur?" diye sorulduğunda cevapları "Çok büyük para elbette düşünürüm" oldu. Onlar gibi büyük yıldızlardan bir veya iki tanesiAvrupa’ya gidecek olursa işte o zaman NBA çok büyük yara alır. Hatta Kobe ve Lebron gibi isimleri bir kenara bırakalım. Gelecek sene serbest kalabilecek birkaç isime bakalım. Mehmet, Hidayet, Granger, Bibby gibi takımları için büyük önem taşıyan oyuncular eğer Avrupa yolunu tutmaya başlarlarsa işte o zaman NBA için tehlike çanları çalıyor demektir. Peki ya şu anda çalıyor mu? Bence evet ama henüz çanın sesi neredeyse duyulmuyor bile. Çünkü NBA halen dünyanın en büyük basketbol platformu ve binlerce basketbol oyuncusunun hayalindeki lig. Yine de NBA yönetimi bu konuyla ilgili önlemler almalı diye düşünüyorum. Avrupa takımlarının bu kadar büyük paralar teklif edebilmelerinin iki sebebi var. Birincisi Amerikan takımlarının kar amaçlı, Avrupa takımlarının ise başarı amaçlı kurulmuş olmaları. İkincisi ve en önemlisi ise Euro’nun Dolar’a karşı olan üstünlüğü. Amerika açısından baktığımızda, bir başka büyük problem ise, NBA’in maksimum kontrat ve salary cap kısıtlamaları. Avrupa’da böyle bir dert yok. Ben yakında bu iki kısıtlama ile ilgili yeni yönetmelikler düzenleneceğini düşünüyorum. Başka türlü Avrupalılar’ın verdiği bu paralara karşı savaşmak çok zor olacaktır.
Futbol işte böyle, sahada oynanıyor. Maç başladığında bu maçı her haliyle istediği belli olan takım Zenit, ne işimiz var bizim burda arkadaş, böyle angarya bir maç da oynanır mı şimdi diye sahada dolaşan da United'dı. İlk yarı boyunca Zenit istisnasız darmadağın etti United'ı, ingiliz ekibi tamamıyle tecrübesi ve Ferdinand, Vidiç defans göbeğine güvenerek oynadı, nasılsa yeneriz edalarında. Rooney henüz virüs'ün etkisinden kurtulamamış anlaşılan, acaip güçsüz ve isteksiz bir oyun sergiledi. Devreyi kazasız belasız atlatmak üzereyken Rus ekibi hakettiği golü devre biterken buldu ve soyunma odasına 1-0'la girdi. İkinci yarı başlarken de durum aynıydı Zenit'in yeni transferi herkesi ipe dizerek çok şık bir gol attı, oyun ve skora göre bu iş bitti deniyordu ama United Sir Alex Ferguson'un yaptığı değişikliklerle " biz maç yapıyorduk dimi " diye uyanınca baskısı arttı ve Vidiç'in ayağından golü buldular. Sonrasında baskıyla geçen dilimde United pozisyonda buldu ama golü bulup maçı uzatamadı. Zaten hiç haketmemişlerdi, kupanın hakeden ve daha çok isteyen tarafa gitmesi iyi oldu. Tribünlerde de Rus istilası vardı, neredeyse tribünlerin %70-75'i Zenit taraftarlarınca doldurulmuştu. Hafta içi maçı da etkilemiş olabilir ama yine de Rusların futboldaki yükselişine güzel bir örnek bu. Bir de artık şu dandik statta Süper kupa oynanmasın, maç ne kadar güzel olsa da stadın şu rutin sıkıcılığı heyecanı feci öldürüyor.
Hep şekilsin valla..
